Πέμπτη 2 Απριλίου 2015

Η Ανάγκη για Ευγένεια

   Υπάρχουν αξίες στην κοινωνία που θεωρούνται αυτονόητες αλλά δεν είναι. Όπως για παράδειγμα η ευγένεια. Δεν είναι αυτονόητη η καλημέρα, η καλησπέρα, η καληνύχτα, το ευχαριστώ, το παρακαλώ, η συγνώμη. Δεν είναι προνόμιο των "καλών παιδιών" ή των προσκόπων αυτές οι λέξεις. Μπορεί ο καθένας να τις χρησιμοποιήσει χωρίς να αλλάξει απαραίτητα ο χαρακτήρας του. Η χρήση τους μπορεί να σταθεροποιήσει σχέσεις ενώ η αχρησία να τις καταστρέψει... Όσον αφορά την ευγένεια βέβαια έχουν ειπωθεί πολλά, όπως ότι είναι υπερεκτιμημένη, πως μας δείχνει αδύναμους, μέχρι πως είναι ταυτόσημη της υποκρισίας!
   Πρώτα απ' όλα, θα ήθελα να δώσω τον δικό μου ορισμό της ευγένειας. Η ευγένεια είναι να χρησιμοποιείς καλούς τρόπους. Δηλαδή ήρεμη και μετρημένη συμπεριφορά, χωρίς προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις. Σε κάθε δυνατή περίπτωση. Σκοπό της ευγένειας θέτω την καλή διαπροσωπική επικοινωνία και μια μελλοντική αλτρουιστική κοινωνία. Δεν έχει καμία σχέση με την μεταβολή της συμπεριφοράς μας. Όταν είμαι ευγενικός δεν κρύβω τις προθέσεις μου. Απλά τις εκφράζω με ήπιο τρόπο. Οπότε η ταύτιση ευγένειας και υποκρισίας κατ' εμέ είναι άκυρη.
   Επίσης, αξία έχει να είμαι ευγενικός πάντοτε. Δηλαδή το να έχω καλούς τρόπους όποτε με συμφέρει αλλά όποτε θυμώνω να αλλάζω στάση δεν με κάνει ευγενικό αλλά ασυνεπή. Το να κρύβω τις προθέσεις μου πίσω από μια μάσκα θεωρώντας πως αυτό είναι ευγένεια με κάνει υποκριτή. Πέφτω δηλαδή στην γνωστή παγίδα. Και, το βασικότερο ίσως, δεν είμαι ευγενικός επειδή μου το επιβάλλουν: είμαι επειδή το θέλω!
   Υπάρχει αξία στο να είσαι ευγενικός επειδή το θέλεις και όχι επειδή σου το επιβάλλουν! Η διαφορά είναι μεγάλη. Η ευγένεια πηγάζει από μέσα μας και απαιτεί εσωτερική γαλήνη και ισορροπία. Η φαινομενική ευγένεια, που επιβάλλεται από το αφεντικό μας, τους γονείς μας και γενικότερα από άλλους, δεν είναι πραγματική. Θα παραθέσω τη ρήση του κωμικού Mikeius: "δεν είναι δουλειά του υπαλλήλου να είναι ευγενικός. Είναι δουλειά του ανθρώπινου είδους!".
   Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Μπορούμε να βρούμε άπειρες δικαιολογίες για τους κακούς τρόπους μας. Να βρίζουμε, και να κακομεταχειριζόμαστε τους πάντες και τα πάντα αγνοώντας τις ενοχές μας. Παρόλα αυτά, αδυνατούμε να δούμε τη μαγεία των καλών τρόπων. Την αξία που σου δίνει μια καλή πράξη, η οποία δεν σου επιβλήθηκε από πουθενά αλλά την έκανες επειδή εσύ το ήθελες. Ανέφερα τη λέξη μαγεία, καθώς τα μετέπειτα αποτελέσματα στη σχέση σου με κάποιον και στο παράδειγμα που του δίνεις πολλές φορές ξεπερνάνε τα όρια της ανθρώπινης νόησης. Μπορεί κάποιος να δώσει παράδειγμα αξιών και ιδανικών στα εγγόνια του με βάση μια ανάμνηση που έχει πριν 50 χρόνια. Απλά επειδή θυμάται ότι του φέρθηκες καλά, χωρίς να τον έχεις ανάγκη και χωρίς να έχεις να κερδίσεις κάτι. Κάτι που μένει στη μνήμη του ευεργετηθέντος.
   Βέβαια υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που δεν καταλαβαίνουν ούτε στο ελάχιστο τις αξίες της ευγένειας, της γενναιοδωρίας, της αφιλοκερδούς βοήθειας κτλ. Τις θεωρούν σημάδι αδυναμίας, λόγο για εκμετάλλευση και πολλά άλλα "χαριτωμένα". Δεν μπορούμε να τους μετατρέψουμε όλους σε ανθρώπους. Δυστυχώς, κάποιοι θα παραμείνουν ομιλούντες πίθηκοι. Παρόλα αυτά, μπορούμε να περιθωριοποιήσουμε τέτοιες συμπεριφορές και να γίνουν η εξαίρεση, όχι ο κανόνας.
   Τέλος, αν το δούμε ωφελιμιστικά, κερδίζουμε κάτι από κάθε πράξη ευγένειας. Είτε αυτή είναι μια ευγενική λέξη είτε μια παραχώρηση προτεραιότητας σε πεζό ή όχημα είτε μια γενναιόδωρη πράξη χωρίς αντάλλαγμα. Τέτοιες πράξεις προσφέρουν μια ικανοποίηση απερίγραπτη. Επίσης, υποσυνείδητα δημιουργείται ένα κλίμα χαλάρωσης, γαλήνης και αυτοπεποίθησης στον εγκέφαλο, το οποίο μας συνοδεύει για καιρό και μας διευκολύνει να λειτουργήσουμε παντοιοτρόπως. Συνεπώς, η χρόνια ενοχή στον εγκέφαλο είναι αρρώστια, κατάρα και μας τρώει, ενώ η ευγένεια είναι ο λόγος για μακροχρόνια υγεία.

  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου